🎃Theo Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Hoài Thanh, Khoa Cơ xương khớp - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, viêm khớp tự miễn (hay viêm khớp do bệnh tự miễn) là khái niệm chung dùng để chỉ nhóm các bệnh khớp liên quan đến rối loạn đáp ứng miễn dịch, điển hình nhất là viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng, viêm khớp vảy nến, lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp cột sống... Đây là những căn bệnh mạn tính, một khi khởi phát thì rất khó để chữa trị khỏi hoàn toàn.

🐟Triệu chứng của các loại viêm khớp tự miễn không hoàn toàn giống nhau nhưng ở nhóm bệnh lý này, có một số dấu hiệu và triệu chứng thường gặp, dễ nhận biết như: đau nhức tại khớp, cứng khớp, phần mềm quanh khớp sưng, đỏ và nóng, khớp hạn chế vận động, kèm theo tình trạng mệt mỏi, sốt, khó ngủ.

🅠Bệnh tiến triển âm thầm, nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm tại khớp như teo cơ, dính khớp, biến dạng khớp, đồng thời gây ra những vấn đề sức khỏe toàn thân nghiêm trọng như tăng áp lực động mạch phổi, tràn dịch màng phổi, bệnh phổi kẽ, viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim...

♋"Những biến chứng của viêm khớp tự miễn khiến người bệnh gặp khó khăn trong cử động, sinh hoạt cá nhân, thậm chí phải phụ thuộc vào người khác. Nhiều người buộc phải tiến hành phẫu thuật thay khớp nhân tạo bán phần hoặc toàn phần để phục hồi chức năng vận động cho khớp xương bị ảnh hưởng", bác sĩ Trần Thị Hoài Thanh cho hay.

༒Viêm khớp tự miễn là do rối loạn đáp ứng miễn dịch gây ra. Nguyên nhân khiến hệ miễn dịch bị rối loạn đến nay vẫn chưa được xác định cụ thể, nhưng giới chuyên môn đã tìm ra con đường và cách thức hệ miễn dịch tấn công, phá hủy khớp xương như thế nào, từ đó khái quát thành cơ chế bệnh sinh viêm khớp tự miễn.

ജBác sĩ Trần Thị Hoài Thanh lý giải khi bị rối loạn, hệ miễn dịch mất đi khả năng phân biệt các mô của cơ thể với tác nhân gây hại bên ngoài nên đã đánh đồng cấu trúc màng hoạt dịch với cấu trúc màng vi khuẩn. Vì xác định màng hoạt dịch khớp là "kẻ ngoại lai" nên các tế bào miễn dịch lập tức phóng thích ra các cytokine (chất gây viêm) như TNF-α, interleukin 1, interleukin 6, interferon gamma... và sản sinh các tự kháng thể để tiếp cận và hủy hoại màng hoạt dịch của khớp, gây viêm cục bộ.

𝓀Theo thời gian, quá trình viêm trở nên dữ dội hơn sẽ lan từ màng hoạt dịch sang sụn khớp và mô xương dưới sụn, bào mòn hai thành phần cấu tạo nên khớp xương. Lúc này, khớp xuất hiện các biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau và lâu dần mất chức năng vận động, làm giảm sút chất lượng sống của người bệnh.

Cách phòng bệnh

𓂃Bệnh viêm khớp tự miễn hiện không có cách phòng ngừa triệt để và cũng chưa thể chữa trị dứt điểm. Tuy nhiên, theo bác sĩ Hoài Thanh, nếu người bệnh thực hiện lối sống khoa học, được khám, chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ kết hợp với bổ sung từ sớm những dưỡng chất có khả năng tác động sâu vào cơ chế bệnh sinh, kiểm soát quá trình viêm thì hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng đau, hạn chế tổn thương khớp cũng như làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.

🦋Trước hết, bệnh nhân nên cân bằng giữa nghỉ ngơi và tập thể dục để vừa giảm nhẹ tình trạng viêm, vừa duy trì sức mạnh và sự linh hoạt của khớp. Một số bài tập như yoga, đi bộ dưới nước, đạp xe, bơi lội... rất thích hợp để kéo căng cơ và tăng độ dẻo dai cho khớp.

🏅Cùng với đó, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày theo tiêu chí giảm thực phẩm chứa nhiều đường tinh chế (bánh quy, bánh ngọt, trà sữa, nước ngọt...), giảm đồ ăn giàu chất gluten (bánh mì, mứt, nước chấm, nước sốt, thịt chế biến sẵn...) và tăng cường rau xanh, hoa quả tươi cùng thực phẩm chứa hàm lượng omega-3 cao (cá hồi, cá thu, cá mòi, quả óc chó, hạt chia...). Đặc biệt, người bệnh viêm khớp tự miễn nên hạn chế bia rượu và cà phê vì chất kích thích có trong các loại đồ uống này sẽ làm tăng mức độ viêm trong cơ thể.

💧Khi sống chung với viêm khớp tự miễn, người bệnh cũng cần học cách quản lý căng thẳng thông qua các hoạt động thư giãn như thiền, yoga, đọc sách, tản bộ... Điều này giúp người bệnh vượt qua cơn đau khớp dễ dàng và nhẹ nhàng hơn.

꧑Ngoài ra, người bệnh viêm khớp tự miễn có thể chủ động bổ sung các tinh chất thiên nhiên quý có khả năng điều hòa miễn dịch, ức chế các yếu tố tiền viêm, bảo vệ màng hoạt dịch và sụn khớp khỏe mạnh, điển hình như bộ tinh chất Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate...

Anh Ngọc