Triệu chứng

Nhiều người không biết động mạch bị tích tụ mảng bám cho đến khi cấp cứu do đau tim, đột quỵ. Các triệu chứng thường bắt đầu khi động mạch hẹp hoặc tắc nghẽn. ﷽Biểu hiện ở các bộ phận khác nhau tùy thuộc vào vị trí tắc nghẽn.

• Khó thở khi hoạt động thể chất nhẹ.
• Đau hoặc khó chịu ở ngực.
• Đau ở lưng, vai, cổ, cánh tay hoặc bụng.
• Chóng mặt hoặc choáng váng.
• Tim đập nhanh.
• Mệt mỏi.
• Buồn nôn.
• Đau cơ.
• Cảm giác đau rát hoặc nhức ở bàn chân và ngón chân khi nghỉ ngơi, nhất là khi nằm thẳng.
• Thay đổi màu da như đỏ da.
• Nhiễm trùng da và mô mềm thường xuyên, thường ở chân hoặc bàn chân.
• Vết loét ở bàn chân hoặc ngón chân không lành.

Yếu tố nguy cơ

• Nồng độ cholesterol xấu và triglyceride cao.
• Hút thuốc lá.
• Huyết áp cao.
• Tiểu đường.
• Trên 45 tuổi.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm.
• Bệnh tiểu đường.
• Huyết áp cao (tăng huyết áp).
• Cholesterol cao.
• Hội chứng chuyển hóa.
• Hút thuốc lá hoặc hít khói thuốc lá thụ động.
• Thiếu hoạt động thể chất.
• Ăn thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, natri và đường.

Biến chứng

Xơ vữa động mạch cản trở hoạt động bình thường của hệ thống tim mạch. Tình trạng này có thể hạn chế hoặc chặn lưu lượng máu đ🌼ến các bộ phận khác nhau của cơ thể, bao gồm cả tim và não. Các biến chứng có thể xảy ra do lưu lượng máu giảm gồ♍m:

• Bệnh động mạch cảnh.
• Đau tim.
• Rối loạn nhịp tim (nhịp tim bất thường).
• Suy tim.
• Thiếu máu cục bộ mạc treo.
• Bệnh động mạch ngoại vi.
• Bệnh thận mạn tính.
• Hẹp động mạch thận.
• Đột quỵ.
• Phình động mạch và vỡ mạch máu do thành động mạch suy yếu.

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ chẩn👍 đoán v🥃à điều trị sớm xơ vữa động mạch giúp người bệnh tránh các biến chứng bằng cách:

• Kiểm tra sức khỏe toàn diện.
• Hỏi về tiền sử bệnh tật gia đình: Những thông tin chi tiết này có thể chỉ ra nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch và các biến chứng.
• Hỏi về lối sống.
• Yêu cầu xét nghiệm máu để xem xét mức cholesterol và nhiều thông tin chi tiết về chức năng tim.
• Chụp X-quang ngực.
• Chụp CT (chụp cắt lớp vi tính)
• Chụp MRI tim (chụp cộng hưởng từ) có thể cho thấy các vấn đề về lưu lượng máu trong động mạch.
• Siêu âm tim.
• Điện tâm đồ
• Siêu âm động mạch cảnh có thể phát hiện tình trạng xơ cứng hoặc hẹp các động mạch này khi máu chảy đến não.

Điều trị

• Thay đổi lối sống

Tránh tất cả c♈ꦰác sản phẩm thuốc lá (bao gồm cả hút thuốc và hút thuốc lá điện tử).

Thực hiện chế độ ăn꧃ uống tốt cho tim như chế độ ăn Địa Trung Hải.

Kết hợp hoạt động thể chất.

• Phẫu thuật

Phẫu thuật nong mạch vành.

Phẫu thuật cắt bỏ mảng xơ vữa.

Phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh.

Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành.

Phẫu thuật bắc cầu động mạch ngoại biên.

• Đặt stent

Phẫu thuật bắc cầu bệnh lý mạch máu.

Thuốc

Thuốc nhắm đến các yếu tố nguy cơ tích tụ mảng bám, có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của xơ vữa động mạch. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hạ huyết áp hoặc cholesterol, kiểm soát lượng đường trong m🔯áu, ngăn ngừa cục máu đông.

Phòng ngừa

• Ăn thực phẩm ít chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, cholesterol, natri và đường.
• Vận động thể chất thường xuyên, có thể bắt đầu bằng đi bộ ngắn và tăng dần lên 30 phút mỗi ngày.
• Duy trì cân nặng ổn định.
• Kiểm soát bệnh tiểu đường, huyết áp cao và cholesterol cao.
• Không sử dụng thuốc lá.
• Khám sức khỏe hàng năm.

Lê Nguyễn (Theo Cleveland Clinic)