Vẹo cột sống là hiện tượng cột sống bị cong sang một bên, làm cho xương sườn hoặc cơ nhô ra xa hơn so với bên còn lại. Thanh thiếu niên, người bị bại não, loạn dưỡng cơ... dễ gặp tình trạng này. Trường hợp nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sứ♓c khỏe, điển hình là giảm không gian lồng ngực, cản trở hoạt động của phổi.

Theo BS.CKI Trần Xuân Anh, Trưởng khoa Cột sống, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, vẹo cột sống được chia ▨thành hai dạng là vẹo cột sống có cấu trúc và vẹo cột sống phi cấu trúc.

Vẹo cột sống có cấu trúc là dạng phổ 🎐biến nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc cơ thể, có nguy cơ để lại di chứng vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Nhóm này bao gồm:

Vẹo cột sống vô căn chiếm khoảng 80% trường hợp, phổ biến ở tuổi thiếu niên. Nguyên nhân chính♋ xác chưa được xác định nhưng di truyền được cho là yếu tố nguy cơ hàng đầu, chiếm khoảng 30% trường hợp, theo bác sĩ Xuân Anh.

Vẹo cột sống ở thần kinh cơ thường xảy ra ở người không thể vận động do các vấn đề liên quan đến thần kinh cơ như bại não, loạn dưỡng... Tình trạng này được đánh giá là nghiêm trọng nhất, thường không gây đau ngoại trừ các trường hợp biến dạng rõ rệt. Triệu chứng dễ nhận thấy là thay đổi tư thế, nghiêng về trước hoặc sang một bên khi đứnꦡg và ngồi.

Vẹo cột sống do thoái hóa phổ biến ở người trên 65 tuổi, là kết quả của quá trình thoái hóa tự nhiên trong cơ thể. Vùng chịu ảnh hưởng nhiều nhất là cột sống thắt lưng và lưng dưới, tạo thành hình chữ C cong nhẹ. Tình trạng này ít kh꧅i liên quan đến nguyên nhân tổn thương hoặc khối u. Khác với những dạng khác, vẹo cột sống do thoái hóa thường gây đau âm ỉ, cứng vùng lưng dưới, đau hoặc𒁏 ngứa ran lan tỏa đến chân, chân đau nhói khi đi bộ.

Chứng gù cột sống Scheuermann là tình trạng cột sống cong về phía trước, ảnh hưởng chủ yếu đến cột sống cổ và ngực. Triệu chứng thường ♍gặp là đau lưng, hình thành tư thế xấu khi ngồi, đứng, mỏi cơ bắp, cứng lưng... Những dấu hiệu này tương đối nhất quán, không diễn tiến nghiêm trọng theo thời gian.

Vẹo cột sống bẩm sinh phát triển ngay trong tử cung, là tình trạng ít gặp với tỷ lệ 1/10.000 trẻ sơ sinh, theo bác sĩ Xuân Anh. Nguyên nhân chủ yếu là dị tật cột sống, nhưng một số trường hợp do cấu trúc bấ💙t thường về xương, như thiếu xương. Tình trạng này có thể được nhận biết thông qua triệu chứng điển hình như vai nghiêng, vòng eo không đồng đều, đầu bị nghiêng, xương sườn một bên nổi bật hơn bên còn lại...

Khác với vẹo cột sống có cấu trúc, dạng phi cấu trúc là chứng vẹo cột sống chức năng, cột sống cong từ bên này sang bên kia nhưng không bị xoay. Cấu trúc giữ nguyên như bình thường, đường cong có thể biến mất khi duy trì tư thế cúi người về phía trước hoặc nằm🧸 xuống.

Nguyên nhân có thể do co thắt cơ bắp, độ dài hai chân không đồng đều, viêm nhiễm ở những vùng gần cột sốt (viêm phổi, viêm ruột thừa)... Nhìn chung, cong✅ vẹo cột sống phi cấu trúc thường liên quan đến các vấn đề về tư thế hoặc mất cân bằng cơ bắp. Các phương pháp điều trị phù hợp có thểౠ giúp cải thiện hoàn toàn.

Ngoài ra, phân loại các dạng cong vẹo cột sống còn dựa vào vị trí biến dạng dưới đâ🙈y.

Vẹo cột sống ngực xảy ra khi khung xương sườn hình thành không đối xứng, làm cho một bên nâng lên so v⭕ới vai còn lại.

Vẹo cột sống ngực thắt lưng thường do bẩm sinh, phát triển từ tuần thai thứ 3 đến thứ 6, chỉ được phát hiện khi trẻ 🍒sin𒆙h ra. Đường cong được tạo nên từ các đốt sống từ phần dưới ngực và phần trên thắt lưng cột sống. Trong một số trường hợp, vẹo cột sống ngực thắt lưng có thể là biến chứng của các vấn đề thần kinh cơ như bại não, nứt đốt sống...

Vẹo cột sống thắt lưng xảy ra ở phần cột sống thắt lưng, làm cho một bên hông hoặc chân cao hơn bên còn lại. Trong một số trường hợp, nguyên nhân có thể do thoái ღhóa, xuất hiện sau 50 tuổi khi xương sống bị gãy.

Bác sĩ Xuân Anh cho biết rất khó ngăn ngừa hoàn toàn, chỉ có thể phòn🎀g tránh và làm chậm quá trình lão hóa xương. Biện pháp quan trọng nhất là luyện tập thể dục thể thao thường xuyên, duy trì tư thế đúng, cân nặng hợp lý để tăng cường sức mạnh cột sống.

Lê Thùy