Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP HCM, cho biết hiện nay, các trung tâm IVF ưu tiên chuyển một phôi vào tử cung người mẹ để trá♉nh trường hợp mang đa thai và các rủi ro trong đa thai như: chết lưu, sẩy thai, sinh non, nhẹ cân, thai chậm tăng trưởng trong tử cung, gia tăng tử vong chu sinh mẹ và con. Tuy nhiên, ngay cả khi chuyển một phôi, người mẹ vẫn có thể mang thai đôi, hoặc thai ba do hiện tượng phân tách phôi.

Khi thụ tinh ống nghiệm, chuyên viên phôi học sẽ lấy một 💜tinh trùng thụ tinh với một trứng để tạo thành phôi. Trong quá trình phát triển, phôi có thể tách ra thành hai (hay nhiều) phôi riêng biệt, phát triển thành hai (hay nhiều) thai nhi trong tử cung. Hiện tượng này là sinh đôi (hoặc sinh ba...) cùng trứng, trẻ sẽ giống nhau hoàn toàn về di truyền và có cùng giới tính.

T🔥ùy thuộc sự phân tách của phôi bào ở giai đoạn nào mà các cấu trúc của phôi như các lá phôi, màng ối, dây rốn và bánh nhau có thể dính chung hoặc tách ri▨êng biệt. Sẽ có 3 trường hợp xảy ra:

Thứ nhất, nếu sự chia tách phôi xảy ra sớm từ ngay sau khi thụ tinh đến phôi ngày 4 sẽ tạo thành song thai cùn♓g trứng 2 bánh nhau và 2 buồng ối. Trường hợp này chiếm khoảng 2🦩0 - 30% ở thai tự nhiên.

Thứ hai, nếu sự chia tách xảy ra ở giai đoạn phôi nang đến ngày 8 sau thụ tinh sẽ tạo thành so💝ng thai cùng trứng chung 1 bánh nhau nhưng có 2 buồng ối, chiếm khoảng 70 - 75% trường hợp ở thai tự nhiên.

Thứ ba, nếu sự chia tách xảy ra sau 1-2 tuần sẽ tạo thành song thai cùng trứng ♔một bánh nhau, một buồng ối, chiếm khoảng 1-2% trường hợp ở thai tự nhiên.

Theo bác sĩ Mỹ Tú, tỷ lệ song thai cùng trứng theo các thống kê trên thế giới vào khoảng 4/1.000. Phân tách phôi thường dẫn đến thai kỳ song thai. Tuy nhiên, phôi cũng có thể tách làm 3 dẫn đến hiện tượng tam thai cùng trứng diễn ra tương tự như hiện tượng song thai cùng trứng. Quá trình phân tách phôi rất khó để đánh giá và quan sát bằng mắt thường. Một số ít trườn🌳g hợp có thể thấy rõ hiện tượng "phôi phân tách" ở gi♍ai đoạn phôi nang.

Đã có nghiên cứu cho thấy tần suất mang thai đôi sau khi chuyển một phôi ngày 5 cao hơn so với phôi ngày 3. Do đó, Hội Sinh sản người và Nội tiết châu Âu (ESHRE) cũng như Hội Y học sinh sản Mỹ (ASRM) có khuyến cáo chỉ nên chuyển một phôi tốt ngày 5 hoặ🔯c❀ ngày 6 với những phụ nữ tiên lượng tốt, dưới 35 tuổi.

Bác sĩ Tú cho biết, ngoài hiện tượng song thai cùng trứng, thì tình trạng song thai khác trứng cũng có thể xảy ra khi chuyển một phôi. Khi ấy m🍌ột phôi đậu thai từ phôi chuyển, thai còn lại là thai tự nhiên. Điều này có thể được lý giải bởi sự phóng noãn 🥀tự phát của các tế bào noãn còn lại sau khi chọc hút, làm tăng khả năng mang thai tự nhiên. Người bệnh cần được thông báo về khả năng mang thai tự nhiên trong chu kỳ hỗ trợ sinh sản.

Theo bác sĩ Mỹ Tú, mang song thai đối với các bà mẹ hiếm muộn là niềm vui nhưng kèm theo nỗi lo liên quan đến sức khỏe người mẹ và sự an toàn cho thai nhi. Đặc biệt, song t📖hai cùng trứng còn đối mặt với nguy cơ hội chứng truyền máu song thai, với tần suất từ 5-20% trong song thai một bánh nhau và nguy cơ thai lưu lên 𓆏tới 95%. Dây rốn thắt nút phức tạp dễ xảy ra ở song thai một túi ối, một bánh nhau vì hai dây rốn nằm trong một túi ối.

Trong một số trường hợp sức khỏe người mẹ không đảm bảo để mang song thai, đa thai bác sĩ sẽ cân nhắc giảm bớt thai. Phương án giảm thai sẽ giúp ngừa chứng củꦺa thai kỳ song thai như sinh non,ối vỡ non, trẻ nhẹ cân, các bệnh lý chu sinh, đồng thời bảo vệ người mẹ khỏi nguy cơ mắc bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, tiền sản giật.

Để giảm thai, các bác sĩ sẽ chọn lọc giữ lại thai khỏe nhất, chọc hút một (hoặc các) thai còn lại. Kỹ thuật giảm đa thai thường được tiến hành khi thai được 7 tuần. Kỹ thuật này không quá phức tạp, tuy nhiên đòi hỏi kinh nghiệm, sự khéo léo và độ chính xác cao về thao tác, đặc biệt với các trường hợp đa thai có các bệnh lý thai nhi kèm theo. Do đó, phụ nữ mang song thai, đa thai có chỉ định giảm thai cần thực hi🧸ện tại các bệnh viện, cơ sở y tế lớn, đầy đủ trang thiết bị hiện đại, chuyên gia Sản khoa giỏi, giàu kinh nghiệm thực hiện.

Tuệ Diễm